Κατηγορία : Άρθρα

Αμφίποδα Caprellidae: Επικίνδυνοι εισβολείς ή ένας νέος πιθανός θαλάσσιος πόρος;

Δρ. Αλέξιος Λόλας
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Υπότροφος Π.Θ. με δωρεά από το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» 
Τμήμα Γεωπονίας Ιχθυολογίας & Υδάτινου Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Email: [email protected]

62236538_895905974091571_3383668874665787392_n

 

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι η πιεστική ανάγκη ικανοποίησης της διατροφής ενός ολοένα και αυξανόμενου παγκόσμιου πληθυσμού, με τις προβλέψεις να μιλούν για 9 δις το έτος 2050. Η πρόκληση, μάλιστα, γίνεται μεγαλύτερη αν σκεφτεί κανείς πως οι φυσικοί πόροι του πλανήτη, τους οποίους έχει στη διάθεσή του ο άνθρωπος, είναι περιορισμένοι και συνεχώς εξαντλούμενοι, ενώ ταυτόχρονα έχει να αντιμετωπίσει και ένα φάσμα νέων προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή και η οικονομική αβεβαιότητα.

Τα ψάρια ανέκαθεν αποτελούσαν ένα σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης διατροφής, ενώ στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες αποτελούν απαραίτητο συστατικό για μια υγιεινή και ολοκληρωμένη διατροφή. Η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί, παγκοσμίως, τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο τομέα στη ζωική παραγωγή, ενώ για την Ελλάδα αποτελεί έναν από τους κυριότερους εξαγωγικούς κλάδους και σημαντικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Με δεδομένη τη στασιμότητα των φυσικών αλιευτικών αποθεμάτων, οι υδατοκαλλιέργειες θα διαδραματίζουν ένα ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στην προσφορά ιχθυηρών και στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης ζήτησης αυτών. Ήδη, η παγκόσμια παραγωγή ψαριών από υδατοκαλλιέργειες έχει φτάσει, σχεδόν, την αντίστοιχη παραγωγή από την αλιεία και πολύ σύντομα, προβλέπεται να την ξεπεράσει.

 

Και η σύγχρονη υδατοκαλλιέργεια, όμως, αντιμετωπίζει νέες, σημαντικές προκλήσεις, τόσο σε σχέση με το κόστος παραγωγής όσο και με το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Ένας από τους σημαντικότερους περιοριστικούς παράγοντες, ο οποίος μάλιστα απειλεί και την ίδια τη βιωσιμότητα του τομέα των υδατοκαλλιεργειών, είναι η άμεση εξάρτησή του από τα ιχθυάλευρα και ιχθυέλαια, που αποτελούν την κύρια πηγή πρωτεϊνών και ελαίων, αντίστοιχα στις βιομηχανικά παρασκευασμένες ιχθυοτροφές. Τα ιχθυάλευρα και ιχθυέλαια παρασκευάζονται κυρίως από τη μεταποίηση φυσικών αλιευμάτων. Όμως, η παγκόσμια παραγωγή ιχθυαλεύρων παραμένει στάσιμη εδώ και 25 χρόνια, ενώ η τιμή τους από το 2000 και έπειτα συνεχώς αυξάνει εκτινάσσοντας έτσι το κόστος παρασκευής των ιχθυοτροφών και κατά συνέπεια το κόστος παραγωγής της ιχθυοκαλλιέργειας. Επιπλέον, εκτός από το οικονομικό κόστος, η εξάρτηση της υδατοκαλλιέργειας από τα φυσικά αλιευτικά αποθέματα έχει και μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος. Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για ψάρια εκτροφής οδηγεί στην αύξηση των αναγκών για ιχθυοτροφή, ιχθυάλευρα και ιχθυέλαια, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και η αλιευτική πίεση στα ήδη υπεραλιευμένα αποθέματα, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο με σημαντικά αρνητικές συνέπειες στα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα.

Εδώ και τρεις δεκαετίες, διενεργείται μια πληθώρα ερευνητικών προσπαθειών μερικής υποκατάστασης ή και πλήρους αντικατάστασης των ιχθυαλεύρων με εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης στα σιτηρέσια των κυριότερων εκτρεφόμενων ειδών, κυρίως με φυτικές και ζωικές πρωτεΐνες χερσαίας προέλευσης. Αν και τα αποτελέσματα είναι, σε γενικές γραμμές, ενθαρρυντικά, εντούτοις έχει διαφανεί πως οι ζωικές πρωτεΐνες θαλάσσιας προέλευσης αποτελούν, ακόμα, την ιδανική πηγή πρωτεΐνης που είναι αναγκαία για τη διατροφή των ψαριών.

Σε αυτό το πλαίσιο, μια ενδιαφέρουσα περίπτωση πιθανής εναλλακτικής πηγής πρωτεΐνης και ελαίου είναι τα θαλάσσια αμφίποδα της Οικογένειας Caprellidae. Οι συγκεκριμένοι οργανισμοί αποτελούν πολύ πρόσφατο αντικείμενο μελέτης, καθώς έχει βρεθεί πως περιέχουν σημαντικές ποσότητες πρωτεϊνών και των απαραίτητων ω-3 λιπαρών οξέων, τα οποία είναι δύσκολα να βρεθούν στη φύση. Επιπλέον, τα αμφίποδα Caprellidae έχουν μια σειρά από χαρακτηριστικά τα οποία τα καθιστούν ως πιθανό εκμεταλλεύσιμο πόρο στις ιχθυοτροφές, καθώς:

 

  • Είναι κοσμοπολίτικα είδη με ευρεία γεωγραφική εξάπλωση και αποτελούν μια από τις κυρίαρχες ομάδες επιπανίδας που εγκαθίσταται σε οποιοδήποτε πλωτό σκληρό υπόστρωμα (π.χ. ύφαλα πλοίων, δίχτυα υδατοκαλλιεργειών, πλωτήρες, πλαστικά απορρίμματα κ.α.). Μάλιστα, αυτό το χαρακτηριστικό τους τα καθιστά πολύ επιτυχημένα Χωροκατακτητικά ξένα είδη (invasive alien species, είδη-εισβολείς), καθώς πάρα πολλά είδη caprellidae έχουν διαφύγει από τον τόπο καταγωγής τους και έχουν εγκατασταθεί σε άλλες περιοχές.
  • Αποτελούν γνώριμη τροφή για τα ψάρια, επειδή ζουν και δραστηριοποιούνται στα εκτεθειμένα σημεία του κάθε υποστρώματος (φύκη, βρυόζωα κ.α.) και γι’ αυτό θηρεύονται έντονα τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και σε κλωβούς ιχθυοκαλλιεργειών.
  • Έχουν μεγάλο αναπαραγωγικό δυναμικό, σχετικά γρήγορο ρυθμό αύξησης και κάτω από ευνοϊκές συνθήκες μπορούν να φτάσουν σε μεγάλα επίπεδα βιομάζας.
  • Είναι παμφάγα, με μεγάλα όρια αντοχής σε έντονες περιβαλλοντικές διακυμάνσεις (π.χ. θερμοκρασία, αλατότητα κ.α.) άρα θα είναι σχετικά εύκολα διαχειρίσιμα σε περιβάλλον εκτροφής.

62605459_1012616338942874_5715236637743513600_n

Ειδικά τα 2 τελευταία χαρακτηριστικά είναι υπεύθυνα για την μεγάλη αφθονία που εμφανίζουν τα συγκεκριμένα αμφίποδα στο φυσικό περιβάλλον, πολύ περισσότερο στις εγκαταστάσεις των ιχθυοκαλλιεργειών, όπου εκμεταλλεύονται την αφθονία τροφής και ευνοϊκού υποστρώματος. Στο πλαίσιο, όμως, μιας στρατηγικής αειφορικής διαχείρισης, είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί μια επαρκής τεχνική καλλιέργειάς τους ώστε να μην είναι αναγκαίο να συλλέγονται φυσικοί πληθυσμοί.

Υπό αυτό πρίσμα, στο Τμήμα Γεωπονίας Ιχθυολογίας & Υδάτινου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, έχει ξεκινήσει μεταδιδακτορική έρευνα με τίτλο «Καλλιέργεια Aμφίποδων της Οικογένειας Caprellidae και πιθανή χρήση τους σε υδατοκαλλιέργειες», η οποία έχει ως στόχο να μελετήσει τη βιολογία και την οικολογία του αμφίποδου Caprella scaura, το οποίο είναι είδος-εισβολέας και βρέθηκε σε μεγάλη αφθονία στις εγκαταστάσεις των ιχθυοκαλλιεργειών που ερευνήθηκαν, να εκτιμήσει την διατροφική αξία του συγκεκριμένου είδους, ενώ ταυτόχρονα θα δοκιμαστούν και διάφορες τεχνικές εκτροφής σε ενυδρεία, προκειμένου να αξιολογηθεί το ενδεχόμενο καλλιέργειάς του σε μεγαλύτερη κλίμακα. Η ερευνητική πρόταση εκπονήθηκε από τον Δρ. Αλέξιο Λόλα με Επιστημονικά Υπεύθυνο τον Επίκουρο Καθηγητή κ. Ιωάννη Καραπαναγιωτίδη. Την Ομάδα Υποδοχής συμπληρώνουν η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια κα. Παναγιώτα Παναγιωτάκη και ο Επίκουρος Καθηγητής κ. Νικόλαος Νεοφύτου.

 

Η συγκεκριμένη ερευνητική πρόταση, κατατέθηκε προς αξιολόγηση στο πλαίσιο της πρόσκλησης «Χορήγηση υποτροφίας για εκπόνηση μεταδιδακτορικής ερευνάς» του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, η οποία υλοποιείται από το Π.Θ. και χρηματοδοτείται από το «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Για πληροφορίες σχετικά με την έρευνα και την πρόοδο της, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα http://cara.uth.gr/

ApaeLogo v2                         Χωρίς τίτλο                           official logo uth

 

περισσότερα

Καινοτομικές τεχνικές βελτίωσης της ποιότητας και του χρόνου ζωής καλλιεργούμενων μυδιών και εμπορικής αξίας ιχθύων

 

Η αύξηση της διάρκειας ζωής διαφόρων προϊόντων αλιευμάτων (π.χ. αποφλοιωμένα μύδια, φιλέτα ψαριών κ.ά.) στην τοπική αγορά της Ελλάδας και της Ιταλίας είναι απαραίτητη. Τα προϊόντα αυτά παρουσιάζουν διάρκεια ζωής από 5-6 ημέρες υπό ψύξη, μετά την οποία καταστρέφονται αμέσως ή επιστρέφονται πίσω στους παραγωγούς. Δύο καινοτόμες τεχνικές συντήρησης προτείνονται σε αυτό το άρθρο˙η μία προσανατολίζεται προς τα καλλιεργημένα αποφλοιωμένα μύδια και η άλλη σε εμπορικά είδη ψαριών. Αμφότερες οι τεχνικές βελτιώνουν σημαντικά τη διάρκεια ζωής των εν λόγω προϊόντων διατηρώντας ταυτόχρονα τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά (π.χ. υφή, γεύση), ενώ παρουσιάζουν και σημαντικά οικονομικά οφέλη, καθότι  μεταξύ άλλων μειώνουν αισθητά τον αριθμό των αδιάθετων προϊόντων.

Η πρώτη τεχνική συντήρησης αφορά στη ‘θερμή’ αποφλοίωση των μυδιών και εν συνεχεία στην τοποθέτηση του εδώδιμου τμήματος αυτών σε πλαστικές σακούλες με την προσθήκη άλμης (4 ή 10%) ή λευκού ξυδιού (10 ή 15%) ως μέσου πλήρωσης.

Όλα τα δείγματα ελέγχθηκαν διαχρονικά ως προς την μικροβιολογική ποιότητα, εμφάνιση και γεύση. Τα μικροβιολογικά αποτελέσματα έδειξαν ότι τα αποφλοιωμένα μύδια συντηρημένα σε 4% άλμη επιμήκυναν το χρόνο ζωής τους μέχρι 17 μέρες και εκείνα σε 10% άλμη έφτασαν τις 27 μέρες. Τα μύδια διατηρημένα σε λευκό ξύδι υπερέβαλαν ακόμη και τις 32 μέρες ζωής. Οργανοληπτικά, τα μύδια συντηρημένα σε 4% άλμη, σε 10% και 15% λευκό ξύδι προτιμήθηκαν περισσότερο από τους καταναλωτές (αρκετά αποδεκτά) ενώ εκείνα εμβαπτισμένα σε 10% άλμη αξιολογήθηκαν ως πολύ αλμυρά.

Συμπερασματικά, η εναλλακτική αυτή μέθοδος συντήρησης α) συμβάλει ολοκληρωτικά στην εξαφάνιση του καφέ χρώματος που συχνά παρατηρείται στο νερό μέσα στις πλαστικές σακούλες συντήρησης, β) εύκολα μπορεί να υιοθετηθεί από τις εταιρίες παραγωγής και επεξεργασίας μυδιών και γ) επιμηκύνει σε υπερθετικό βαθμό το χρόνο ζωής των μυδιών (κατά 1,8-4,3 φορές περισσότερο από το συμβατικό χρόνο ζωής των 5-6 ημερών) και δ) δεν αλλοιώνει τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των μυδιών.

Η δεύτερη τεχνική αναφέρεται στην ειδική συσκευασία φιλέτων διαφόρων ειδών εμπορικών ψαριών σε τροποποιημένη ατμόσφαιρα κατόπιν κατεργασίας με φυσικά αντιοξειδωτικά. Συγκεκριμένα, τα φιλέτα συσκευάστηκαν σε ειδικούς πλαστικούς δίσκους σε τροποποιημένη ατμόσφαιρα (45% CO2, 50% N2, 5% O2) και θερμοκρασία συντήρησης -1 ±0.5 oC, με τη χρήση αλοφύτων ως αντιοξειδωτικά.

Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική αύξηση του χρόνου ζωής των ψαριών συγκριτικά με το συμβατικό χρόνο συντήρησης (12 μέρες επιπλέον από τις 6 της φυσιολογικής συντήρησης) με ισχυρά πλεονεκτήματα: α) επιμήκυνση του χρόνου ζωής και δυνατότητα εμπορικής επεκτασιμότητας σε απομακρυσμένες περιοχές, β) μείωση του αριθμού των αδιάθετων ψαριών, γ) ενίσχυση της επιστημονικής πληροφόρησης σχετικά με τη νωπότητα των ψαριών δ) διατήρηση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών των φιλέτων χωρίς την ανάγκη χρήσης χημικών πρόσθετων ε) βελτίωση του εμπορικού κέρδους στην αλυσίδα εφοδιασμού (παράκτια αλιεία, βιομηχανία ιχθύων, υδατοκαλλιέργειες,  εταιρίες επεξεργασίας ιχθυηρών).

 

* Η εργασία αυτή υλοποιήθηκε στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος SUCCESS χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης HORIZON 2020 ( κωδικός έργου 80568), με τίτλο “Στρατηγική της χρήσης της ανταγωνιστικότητας για την εδραίωση της οικονομικής βιωσιμότητας του τομέα των ευρωπαϊκών αλιευτικών προϊόντων”

 για να διαβάσετε το άρθρο ανοίξτε το pdf: Report (Greek-Italian) (002)

 

περισσότερα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑBΡΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ

ydatokalliergies

Ανοίξτε το pdf για να συνεχίσετε : ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ της ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ στις ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΒΡΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ αλιευρικα νεα

περισσότερα

DIVERSIFY: Ο έλεγχος της αναπαραγωγής του μαγιάτικου συντελεί σε μια επιτυχημένη παραγωγική χρονιά

Χωρίς τίτλο

DIVERSIFY:

Ο έλεγχος της αναπαραγωγής του μαγιάτικου συντελεί σε μια επιτυχημένη παραγωγική χρονιά

 

Γιάννης Φακριάδης 1,2, Francesca Lisi 3, Συγγελάκη Ειρήνη 1, Κωνσταντίνος Μυλωνάς 1

1 Ελληνικό  Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών,

Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών

2 Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Βιολογίας

3 Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης, Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στην Υδατοκαλλιέργεια

 

Το μαγιάτικο (Seriola dumerili)

Η διαφοροποίηση της ευρωπαϊκής ιχθυοκαλλιέργειας με την παραγωγή νέων ειδών φαίνεται να είναι άμεση ανάγκη.  Τα κύρια χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχουν τα υποψήφια για παραγωγή είδη είναι: α) η υψηλή εκτίμηση των καταναλωτών ώστε να επιτευχθούν υψηλές τιμές πώλησης, β) η γρήγορη ανάπτυξη και γ) το μεγάλο μέγεθος που επιτρέπει φιλετοποίηση και παραγωγή προϊόντων προστιθέμενης αξίας.  Το μαγιάτικο είναι ένα είδος που καλύπτει τα παραπάνω κριτήρια, δεδομένου ότι έχει παγκόσμια αγορά και κατανομή, ενώ αναπτύσσεται ταχύτατα (6 kg στα 2.5 χρόνια).  Το συγκεκριμένο είδος έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια και θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο ανάπτυξής της τα επόμενα χρόνια, δεδομένου ότι η παραγωγή των κυρίαρχων ειδών -τσιπούρας και λαβρακιού- φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί, ενώ και άλλες χώρες έχουν αναπτύξει την τεχνογνωσία και παράγουν πλέον σημαντικές ποσότητες από τα παραπάνω είδη.  Επιπρόσθετα, η παραγωγή μαγιάτικου δεν θα ήταν ανταγωνιστική με τα ήδη παραγόμενα ψάρια της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο είδος παράγεται το καλοκαίρι και θα πωλείται σε διαφορετικά μεγέθη από αυτά της τσιπούρας και του λαβρακιού, αλλά και με διαφορετική μορφή (φιλέτο).  Δηλαδή θα διευρύνει τη ζήτηση στις υφιστάμενες αγορές με νέα προϊόντα και θα δημιουργήσει διείσδυση σε νέες αγορές.

Το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα DIVERSIFY (www.diversifyfish.eu) ασχολείται με τα κύρια προβλήματα που πρέπει να λυθούν για να αναπτυχθεί η βιομηχανική εκτροφή του μαγιάτικου, όπως και αυτή πέντε άλλων ειδών που ενδιαφέρουν την Ευρωπαϊκή ιχθυοκαλλιέργεια.  Ένα από τα σημαντικότερα είναι οι δυσλειτουργίες στην αναπαραγωγή του, αφού όπως φάνηκε σε πειράματα προηγούμενων ετών (Φακριάδης Γ., Corriero A., Μυλωνάς Κ., Αλιευτικά Νέα, Σεπτέμβριος 2015, τ.102) είτε δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει την αναπαραγωγική διαδικασία σε συνθήκες ιχθυοκαλλιέργειας είτε η παραγωγή αυγών δεν είναι προβλέψιμη.

Εικόνα 1. Η ομάδα δειγματοληψίας

Εικόνα 1. Η ομάδα δειγματοληψίας

Η ανάπτυξη ενός βελτιωμένου πρωτοκόλλου πρόκλησης ωοτοκίας του μαγιάτικου

Ένα από τα πειράματα του DIVERSIFY ήταν η σύγκριση δύο διαφορετικών μεθόδων πρόκλησης ωοτοκίας, χρησιμοποιώντας είτε εμφυτεύματα ελεγχόμενης έκλυσης γοναδοεκλυτίνης (GnRHa) είτε επαναλαμβανόμενες ενέσεις GnRHa, το οποίο έλαβε χώρα στις εγκαταστάσεις της εταιρείας ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΑΡΓΟΣΑΡΩΝΙΚΟΥ Α.Ε. στη Σαλαμίνα -ενός εταίρου του προγράμματος DIVERSIFY- την περίοδο του Ιουνίου 2016 (Εικόνες 1, 2 και 3).  Με βάση τη γνώση που αποκτήθηκε τα προηγούμενα χρόνια όσον αφορά την διαχείριση των γεννητόρων και την απόκρισή τους σε θεραπείες πρόκλησης ωοτοκίας, έγινε έλεγχος της αναπαραγωγικής κατάστασης των ψαριών (n=28) και χωρίστηκαν σε τέσσερις δεξαμενές (Εικόνα 4), όπου ανά δύο εφαρμόστηκε μία διαφορετική μέθοδος πρόκλησης ωοτοκίας (Εικόνα 5).  Ταυτόχρονα, στα αρσενικά χορηγήθηκαν εμφυτεύματα GnRHa για να διασφαλιστεί η παραγωγή σπέρματος.  Συνολικά έγιναν τρεις θεραπείες με ενέσεις GnRHa σε εβδομαδιαία βάση, ενώ χορηγήθηκαν εμφυτεύματα την πρώτη και την τρίτη εβδομάδα. Γινόταν έλεγχος για την παραγωγή αυγών τρεις φορές την ημέρα και όταν υπήρχαν, συλλέγονταν και γινόταν αξιολόγηση της ποιότητάς τους (Εικόνα 6).  Στη συνέχεια, τα αυγά τοποθετούνταν σε επωαστήρες μέχρι την αποστολή τους στο εκκολαπτήριο.  Παράλληλα, ένας αριθμός αυγών (n=186 από κάθε ωοτοκία) τοποθετούνταν ατομικά σε πλάκες μικροτιτλοδότησης 96 θέσεων, και διατηρούνταν σε επωαστήρα ελεγχόμενης θερμοκρασίας.  Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε για την εκτίμηση της εκκολαψιμότητας των αυγών και της επιβίωσης των νυμφών μέχρι την απορρόφηση της λεκίθου.

Εικόνα 2. Κλωβός με μαγιάτικα

Εικόνα 2. Κλωβός με μαγιάτικα

Η απόδοση των δύο θεραπειών ήταν σημαντικά διαφορετική τόσο όσον αφορά την ημερήσια παραγωγή αλλά και τον συνολικό αριθμό αυγών.  Η θεραπεία με εμφυτεύματα GnRHa είχε ως αποτέλεσμα η μέση ημερήσια παραγωγή αυγών να κυμαίνεται στα 15.231 αυγά kg-1 ψαριού σε αντίθεση με τις ενέσεις GnRHa όπου οι αντίστοιχες παραγόμενες ποσότητες ήταν αυγά kg-1 ψαριού ανά ημέρα (Πίνακας 1).  Η μέγιστη ημερήσια παραγωγή αυγών ξεπέρασε τα 4 εκατομμύρια αυγά/ δεξαμενή στην περίπτωση των εμφυτευμάτων, ενώ έφθασε μόνο τα 2,5 εκατομμύρια αυγά/δεξαμενή στην περίπτωση των ενέσεων.  Καθόλη την αναπαραγωγική περίοδο, παρήχθησαν συνολικά 27 εκατομμύρια αυγά με την χορήγηση εμφυτευμάτων GnRHa σε αντίθεση με περίπου 10,5 εκατομμύρια αυγά με την χορήγηση ενέσεων GnRHa.  Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στα ποσοστά γονιμοποίησης των αυγών μεταξύ των θεραπειών, τα οποία ήταν 38% για τα εμφυτεύματα και 34% για τις ενέσεις, αντίστοιχα (Πίνακας 1).  Αντίστοιχη ήταν η κατάσταση και στις παραμέτρους ποιότητας των αυγών -επιβίωση εμβρύου μετά από 24 ώρες, εκκόλαψη και επιβίωση 5 ημερών- όπου δεν βρέθηκαν διαφορές μεταξύ των διαφορετικών θεραπειών.

Τα παραπάνω αυγά διατέθηκαν στο εκκολαπτήριο του ΕΛΚΕΘΕ για την υλοποίηση των πειραμάτων που έχουν σχεδιαστεί όσον αφορά την νυμφική εκτροφή και πάχυνση του μαγιάτικου στα πλαίσια του προγράμματος.  Αυγά διατέθηκαν επίσης σε αρκετούς ιχθυογεννητικούς σταθμούς της Ελλάδας και της Κύπρου, ώστε να δοκιμαστούν οι διαφορετικές τεχνικές εκτροφής που χρησιμοποιούνται αλλά και να προετοιμαστεί το έδαφος για την εμπορική αξιοποίηση του είδους από την Μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια.

Εικόνα 3. Αναισθητοποίηση μαγιάτικου για την πρόκληση της ωοτοκίας

Εικόνα 3. Αναισθητοποίηση μαγιάτικου για την πρόκληση της ωοτοκίας

Παραγωγή του μαγιάτικου

Χρησιμοποιώντας τα αυγά που προήλθαν από τα πειράματα αυτά, παράχθηκε από το ΕΛΚΕΘΕ για πρώτη φορά ένας μεγάλος αριθμός ιχθυδίων >100,000 (θα ακολουθήσει άρθρο με περαιτέρω λεπτομέρειες σε επόμενο τεύχος), ο οποίος ξεπέρασε κάθε παραγωγική προσδοκία, κάνοντας το έτος 2016 ως το πιο επιτυχημένο για την εκτροφή του μαγιάτικου μέχρι σήμερα, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.  Όπως και με τα αυγά, σημαντικός αριθμός ιχθυδίων που παρήχθησαν στο εκκολαπτήριο του ΕΛΚΕΘΕ μεταφέρθηκαν σε διαφορετικές μονάδες της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας με σκοπό την πάχυνσή τους σε βιομηχανικές συνθήκες εκτροφής (Εικόνα 7).

 

Συμπερασματικά, αποδείχθηκε ότι η χορήγηση εμφυτευμάτων GnRHa στο μαγιάτικο προκαλεί την παραγωγή περισσότερων αυγών καλής ποιότητας σε σχέση με τις ενέσεις GnRHa, ενώ ταυτόχρονα απαιτείται λιγότερη διαχείριση των ψαριών.  Στη συνέχεια, στα πλαίσια του DIVERSIFY, έχουν σχεδιαστεί πειράματα που θα βελτιώσουν ακόμη περισσότερο το πρωτόκολλο πρόκλησης ωοτοκίας στο μαγιάτικο, όπως είναι η εξακρίβωση του βέλτιστου χρόνου θεραπείας και της βέλτιστης δόσης GnRHa.  Αναμένουμε ότι στο τέλος αυτού του προγράμματος θα προκύψει ένα χρήσιμο πρωτόκολλο, κατάλληλο για την εφαρμογή του σε παραγωγική κλίμακα, όπου θα βοηθήσει στην παραγωγή καλής ποιότητας αυγών μαγιάτικου, και κατ’ επέκταση ενός νέου είδους για την μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια.

Εικόνα 4. Δεξαμενή γεννητόρων και συλλέκτης αυγών

Εικόνα 4. Δεξαμενή γεννητόρων και συλλέκτης αυγών

Εικόνα 5. Βιοψία

Εικόνα 5. Βιοψία

Εικόνα 6. Συλλογή αυγών

Εικόνα 6. Συλλογή αυγών

Εικόνα 7. Ιχθύδια μαγιάτικου

Εικόνα 7. Ιχθύδια μαγιάτικου

περισσότερα

Ερωτήσεις & απαντήσεις σχετικά με τις αλιευτικές δυνατότητες στην ΕΕ για το 2017.

main_european-commission-702-336

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων του 2017 εντός του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή δημοσίευσε την ανακοίνωσή της σχετικά με την ετήσια δημόσια διαβούλευση.

Η Επιτροπή ζητά τις απόψεις των κρατών μελών, της αλιείας και των μη κυβερνητικών οργανώσεων τα  γνωμοδοτικά συμβούλια, καθώς και τους ενδιαφερόμενους πολίτες και οργανισμούς, μέσω μίας  online δημόσιας διαβούλευσης, η οποία θα χρησιμοποιηθεί κατά την προετοιμασία των προτάσεών της για τις αλιευτικές δυνατότητες κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου .

Ποιες είναι οι αλιευτικές δυνατότητες;

Κάθε χρόνο, η Επιτροπή εμφανίζει τα λεγόμενα συνολικά επιτρεπόμενα αλιεύματα (TAC) που πρέπει να εφαρμοστούν το επόμενο έτος για τα περισσότερα εμπορικά αποθεμάτα στα ύδατα της ΕΕ, εκτός από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Τα προτεινόμενα ποσά βασίζονται σε βιολογικές συμβουλές και οικονομικές αναλύσεις από ανεξάρτητους φορείς. Αργότερα μέσα στο έτος, το Συμβούλιο, που αποτελείται από τους Υπουργούς Αλιείας του κάθε κράτους μέλους και της Επιτροπής, λαμβάνει την τελική απόφαση για τα εν λόγω TAC. Μόλις καθοριστούν, τα ποσά κατανέμονται μεταξύ των κρατών μελών σύμφωνα με τις προσυμφωνημένες μετοχές, τις λεγόμενες ποσοστώσεις όπου διαχειρίζονται ανάλογα.

Από πού προέρχονται οι επιστημονικές συμβουλές;

Ψαράδες παρέχουν στοιχεία σχετικά με τους αλιεύματα και την αλιευτική δραστηριότητα, τα οποία χρησιμοποιούνται από εμπειρογνώμονες, οι οποίοι στη συνέχεια αξιολογούν την κατάσταση των αποθεμάτων. Οι ειδικοί χρησιμοποιούν επίσης δείγματα από τις εμπορικές εκφορτώσεις και από τις απορρίψεις, και χρησιμοποιούν ερευνητικά σκάφη για να αναλύσουν  τους πληθυσμούς των ψαριών σε διαφορετικά σημεία στη θάλασσα και διαφορετικές εποχές του έτους. Καθορίζουν την κατάσταση των αποθεμάτων και στη συνέχεια  υπολογίζουν με την βοήθεια μοντέλων το  ποσό των ιχθυοαποθεμάτων που θα πρέπει να αλιεύεται ώστε να είναι βιώσιμο το απόθεμα και για το επόμενο έτος. Αυτή η εργασία γίνεται υπό το συντονισμό του ανεξάρτητου Διεθνούς Συμβουλίου για την Εξερεύνηση της Θάλασσας (ICES), ο οποίος παρέχει στην Επιτροπή ανεξάρτητες συμβουλές. Σε ορισμένες περιπτώσεις ζητείται η γνώμη άλλων συμβουλευτικών οργάνων, όπως η Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας (ΕΤΟΕΑ).

psaria-660-4

Ποια είναι η βάση για τις αλιευτικές δυνατότητες;

Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική της ΕΕ (ΚΑΠ) καθορίζει τον νομικά δεσμευτικό στόχο της επίτευξης  της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης (ΜΒΑ) το συντομότερο δυνατό και μέχρι το 2020 το αργότερο. ΜΒΑ μεταφράζεται σε παράδοση των υψηλότερων δυνατών μακροπρόθεσμων αλιευμάτων. Ταυτόχρονα, συμβάλλει στη βιώσιμη διατήρηση των αποθεμάτων και επιτρέπει την μεγιστοποίηση της προσφοράς ψαριών από την αλιεία. Τα TAC καθορίζονται με σκοπό την εξασφάλιση της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης.

Από το 2015 έχει εισαχθεί σταδιακά υποχρέωση εκφόρτωσης, απαγορεύοντας έτσι την ρίψη ψαριών πίσω στη θάλασσα μόλις έχει αλιευθεί. Από το 2019, όλες οι ευρωπαϊκές αλιευτικές δραστηριότητες θα υποχρεώνονται να διατηρούν τις εκφορτώσεις. Το 2016, τα βενθοπελαγικά ψάρια (π.χ. γάδος, μπακαλιάρος, βακαλάος) άρχισαν να υπόκεινται στην υποχρεωτική εκφόρτωση από τα  νερά του Ατλαντικού και της Βόρειας Θάλασσας. Η αλλαγή αυτή έχει επιπτώσεις στα αντίστοιχα επίπεδα TAC, τα οποία μπορούν να ρυθμιστούν  λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι στο παρελθόν τα ψάρια απορρίπτονταν ενώ τώρα εκφορτώνονται.

Ενώ τα TAC καθορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο, για τη διαχείριση της υποχρέωσης εκφόρτωσης, τα κράτη μέλη προετοιμάζουν την εφαρμογή σε περιφερειακό επίπεδο, μέσω των δικών τους σχεδίων των απορρίψεων και όχι μέσω λεπτομερών αποφάσεων που λαμβάνονται σε κεντρικό επίπεδο στις Βρυξέλλες.

Λειτουργεί η πολιτική;

Ναι. Στην περιοχή του Βορειοανατολικού Ατλαντικού (συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Θάλασσας και της Βαλτικής), η κίνηση προς την αειφορία είναι τόσο διαδεδομένη και ορατή. Ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 τα  περισσότερα αποθέματα υπεραλιεύονταν, σήμερα περισσότερο από το ήμισυ των αποθέματων διαχειρίζονται με βιώσιμο τρόπο, και αυτό περιλαμβάνει πολλά από τα μεγαλύτερα εμπορικά και πιο πολύτιμα αποθέματα. Αυτό είναι πραγματική και σημαντική πρόοδος προς την επίτευξη των στόχων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής.

Στη Μεσόγειο Θάλασσα και τη Μαύρη Θάλασσα τα περισσότερα αποθέματα υφίστανται υπεραλίευση. Ενώ τα κράτη μέλη έχουν θέσει σχέδια διαχείρισης κατά τόπους  σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, αυτά δεν έχουν ακόμη δείξει απτά αποτελέσματα.

περισσότερα

Έκθεση της επιτροπής προς το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και το συμβούλιο σχετικά με τις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές

ALIEFTIKA 5

περισσότερα